Op dit moment zijn we bij een aantal grote organisaties betrokken bij verandertrajecten, waarbij de centrale vraag steeds draait om het veranderen van de cultuur van de organisatie. In het ene geval gaat het om het creëren van een cultuur van vertrouwen geven en verantwoordelijkheid nemen, in andere over gerichtheid op continue verbeteren, leren of interne samenwerking.
Langere trajecten
Mooi om te zien is dat we steeds meer de mogelijkheid krijgen om langere trajecten te mogen begeleiden. Want hoe aantrekkelijk het ook lijkt om een verandering te zien als een lineair proces waarbij de stappen van A naar B projectmatig en planmatig zijn op te pakken, verandering blijkt toch altijd meer voeten in de aarde te hebben dan achter de ontwerptafel te bedenken viel.
de voorspelbare onvoorspelbaarheid van verandering
Systeembril
De afgelopen twee jaar heb ik steeds meer mogen werken met een systemische bril; leren zien wat de onderstroom is die maakt dat de weg van A naar B soms langer blijkt. Ik heb steeds meer waardering leren opbrengen voor de rebellen, de drammers, de huilebalken, de paniekhazen, de hemelfietsers en de betweters die je bij elke grote verandering tegenkomt. Ik heb leren zien dat ze allemaal een functie hebben.
De drammers en de rebellen zijn het geweten van de verandering: waar doen we het voor? zij zijn degenen die de urgentie van de verandering het hardste voelen, of zich in elk geval het sterkste ervoor maken dat de ánderen die gaan voelen.
op de bres voor de rebel
De huilebalken brengen de prijs van verandering in beeld. Zij maken duidelijk dat loslaten van het oude ook gevaren kan opleveren. Waar we achter de ontwerptafel soms alleen de voordelen van verandering zien maken zij helder dat er altijd (ja, altijd!) ook kosten zijn verbonden aan verandering, en zij zijn degenen die goed kunnen benoemen waar die kosten dan met name in zitten.
De paniekhazen maken duidelijk waar de problemen gaan komen op het moment dat het oude werken of denken wordt losgelaten. Zij zijn er goed in de vinger op de pijnlijke plek te leggen; wellicht die plek waar we liever onze ogen voor hadden willen sluiten.
De hemelfietsers zijn degenen die de verandering omarmen en kansen zien. Ja, wellicht schieten ze wel eens uit de bocht met wilde ideeën of niet-relevante projecten, maar zij zijn wél degenen die willen leren en anderen ook aansporen om ‘om’te gaan.
En ook de betweters heb ik leren waarderen. Want ook al gedragen ze zich soms als het beste jongetje van de klas, en ook al lopen ze soms voor de muziek uit, zij laten aan de rest van de organisatie zien dat het kán. Zij bieden zicht op de handen en de voeten van de B.
Meer weten
Geïnteresseerd? Het boek Systemisch Transitiemanagement; Neem voor de verandering de makkelijke weg! van Maaike Thiecke en Bianca van Leeuwen (EAN: 9789024402335 ) is een heel praktisch boek dat helpt om met een nieuwe bril naar veranderprocessen te kijken.
En wil je weten hoe je de systemische bril kunt toepassen binnen jouw organisatie? Bel of mail dan even, dan komen we graag vrijblijvend langs. We denken graag mee als het gaat over organisatie-ontwikkeling
Dank
Dank aan Peter Dalmeijer, Ria Allewijn en Henry Weesie voor hun inspirerende systemische bril, en Ger Heyman voor de cartoon van rebelsatwork.com.