Afgelopen maand hebben we weer een aantal teamcoaching trajecten mogen opstarten. De opdrachten waren heerlijk divers.

• Eén team, een ICT team, vroeg om eendaagse begeleiding waarin ze een gezamenlijk beeld van de toekomst wilden krijgen en handvatten wilden hebben om pro-actief richting die toekomst te zijn.
• Een ander team, een directie-team, vroeg om langdurige begeleiding waarin zij meer als team leiding konden gaan geven aan de gewenste verandering van de organisatie.
• Een derde team, een team in de gezondheidszorg, vroeg begeleiding bij het beter samenwerken als team; minder over elkaar en meer met elkaar praten, en samen nog betere zorg voor de patiënt bieden.
• Een vierde team, een midden-management team, wilde meer in samenhang gaan acteren, en had daarvoor meer inzicht nodig in elkaar, elkaars afdelingen, elkaars KPI’s, en elkaars wensen.

Vier heel verschillende vragen; maar bij al deze vragen gaat het zowel om het verbeteren van teamresultaten en werkwijzen als om leren en ontwikkelen. Coaching wordt soms als een softe bedoening gezien, maar in onze visie is coaching heel resultaatgericht. Coaching in de werkcontext vraagt om een resultaatgerichte benadering, waarin wordt gekeken naar de huidige en de gewenste situatie, de hindernissen, de context, de al ondernomen actie, en naar mogelijk nog te nemen acties. Het team moet eigenaar worden van zowel het probleem als de te nemen stappen.

De ijsberg van McClelland

Teamcoaching gaat bij ons over de bovenkant én de onderkant van de ijsberg: het gaat om de wisselwerking tussen waarden, vooronderstellingen en drijfveren, en de actie en interactie die daaruit voortkomt. Wat is het doel, wat is de bedoeling, wat zijn de waarden, en hoe passen passen de genomen acties bij doel, bedoeling en waarden? Als wij als directieteam zéggen dat veiligheid het hoogste goed is, hoe kan het dan dat de productiemensen zich soms gedwongen voelen om de productie zo op te schroeven dat de veiligheid wel in het geding móet komen? Wat hebben wij als directieteam hierin te leren?
Soms moet een team gezamenlijk stilstaan bij wat er in het hier-en-nu gebeurt en waarom dat gebeurt. Dat kán leiden tot verdieping en dat kán raken aan persoonlijke drijfveren en behoeften, maar dat is nooit een doel op zich.

Situationeel Coachen

Teamcoaching omvat allerlei vormen van begeleiding. Afhankelijk van de situatie kan teamcoaching soms gaan om informeren en instrueren, soms om begeleiden vanuit inhoudelijke deskundigheid, en van daaruit oordelen en analyseren, soms om ondersteuning bij het oplossen van vraagstukken, soms om inzetten van verbetermethodes, en soms om begeleiden van teaminteractie en teamvolwassenheid. Op een aantal van deze rollen wil ik iets dieper ingaan. Hershey en Blanchard hadden het jaren geleden al over situationeel leiderschap waarin wordt ingespeeld op weten, kunnen en willen. Eigenlijk werkt dat bij coaching net zo: steeds moeten we ons als teamcoach de vraag stellen of het team het weet en bereid is.

Instructie

Soms heeft onze teamcoach de rol van instructeur. Als een team nog niet weet wat exact van hun wordt verwacht, nog niet weet hoe een topteam functioneert, nog kennis mist op het gebied van methodes of technieken, dan neemt onze teamcoach de rol van instructeur op zich. Zij kan uitleggen wat de bedoeling is, helpen oefenen met nieuw gedrag, of een team bijstaan met inhoudelijke deskundigheid. Hier ligt de rolinvulling van de teamcoach heel kort op de rol van trainer.

Feedback

Soms is onze teamcoach vooral bezig met het geven van feedback. Het team weet wat van hun verwacht wordt, ze kennen de methodes en technieken, maar bereiken toch nog niet de gestelde doelen: ze weten het dus wel, willen ook wel, maar kunnen het nog niet. Onze coaches geven dan feedback zodat het team kan leren. Die feedback kan enorm divers zijn, en betrekking hebben op gedrag, communicatie, werkprocessen, prestatie-indicatoren, inhoudelijke afspraken. Er is aandacht voor resultaten én aandacht voor het leer- en aanpassingsvermogen van het team, waarbij we recht willen doen aan de behoeften van alle teamleden. Doelstelling is dat het  team zelfstandig en zo veel mogelijk zelforganiserend wordt.

Steeds meer zijn we ook betrokken bij pilots en projecten die uitgaan van experimenterend leren; ook dit vraagt op continue verkennen van grenzen, geven van feedback, en vooral ook openstaan voor feedback.

Wij benaderen elk team vanuit een positieve insteek; de doelstelling is beter worden; of dat nu van een 4 naar een 6 is, of van een 8 naar een 10. Stap voor stap willen we hun de kans geven om op basis van mogelijkheden en kansen te verbeteren . Ze kunnen leren van wat niet goed ging, maar zeer ook van wat wél goed ging.

Coaching

Coaching in de nauwe zin van het woord werkt het best bij teams die weten en kunnen, maar waar het soms nog niet lukt, of soms nog beter zou kunnen:  Onze teamcoach zal vanuit de gap tussen huidig en gewenst met hun onderzoeken welke hindernissen hun nog in de weg staan, welke acties ze al hebben genomen om belemmeringen weg te nemen, welke hulpbronnen ze kunnen inzetten, wat ze kunnen leren van acties in het verleden, en wat hun volgende stap zal zijn.

Omdat teams altijd in een context acteren, en die context van invloed kan zijn op de resultaten én de werkwijze van het team kijkt onze teamcoach mét het team ook altijd naar de context: wat zijn de belangrijke spelers, wat hebben zij voor invloed, hoe kunnen we hierop anticiperen of er proactief mee omgaan?

De gewenste situatie moet altijd in relatie staan tot doel en bedoeling van de organisatie, waarbij onze teamcoach steeds zal kijken naar het effect op de uiteindelijke klant. Vanuit Lean en Agile kijken we ook altijd met een schuin oog naar waardestromen; voegen de acties waarde toe?

Fly

Ook een taakvolwassen team kan altijd nog groeien en leren. Bij een dergelijk team dat weet, kan en doet, mag de teamcoach een stapje naar achteren zetten, en in het moment kijken wat nodig is. Soms zal de teamcoach processen faciliteren en verbetermethodes inzetten, soms zal zij teaminteractie begeleiden, soms zal zij het leervermogen aanwakkeren door intervisie in te zetten. Soms mag de teamcoach ook gewoon even van een afstandje genieten van zo’n team dat zelf eigenaar is van hun proces

Meer weten?

Wil je weten hoe we jouw team kunnen ondersteunen bij hun groei? Neem gerust contact met ons op